Jeżeli dysponujesz wyrokiem rozwodowym wydanym przez sąd państwa członkowskiego UE od 1 maja 2004 r. lub przez sąd państwa niebędącego członkiem UE od dnia 1 lipca 2009 r., wyrok taki będzie uznany przez polskie władze po jego zarejestrowaniu w urzędzie stanu cywilnego. W tym celu należy złożyć wniosek do kierownika urzędu stanu cywilnego o wpisanie orzeczenia o rozwodzie jako wzmianki w akcie małżeństwa.
Jeżeli wyrok orzekający rozwód został wydany w państwie UE przed 1 maja 2004 r. lub też poza terytorium UE przed 1 lipca 2009 r., niezbędne jest przeprowadzenie postępowania przed sądem powszechnym na terytorium Polski.
W przypadku rejestracji, niezbędne jest przedstawienie we właściwym Urzędzie Stanu Cywilnego w Polsce oryginału prawomocnego wyroku rozwodowego wraz z jego tłumaczeniem przysięgłym na język polski.
Jeżeli złożone w Urzędzie Stanu Cywilnego dokumenty nie będą budziły wątpliwości, adnotacja o rozwodzie zostanie zamieszczona w aktach stanu cywilnego i tym samym wyrok rozwodowy odniesie skutki prawne na terenie Polski.
Bardziej skomplikowane jest natomiast uznawanie wyroków rozwodowych zapadłych przed 1 maja 2004 r. w sądzie państwa UE lub przez 1 lipca 2009 r w sądzie państwa spoza UE. W przypadku tych orzeczeń powyższe uregulowania nie mają zastosowania. W takiej sytuacji konieczne jest przeprowadzenie postępowania przed sądem polskim o uznanie wyroku sądu zagranicznego na terenie Polski.
Wskazane wyroki rozwodowe, mogą zostać uznane na terytorium RP tylko w wyniku przeprowadzenia postępowania w sądzie okręgowym, właściwym ze względu na obecne lub ostatnie miejsce zameldowania. Uznanie wyroku sądu zagranicznego wydanego przed 1 lipca 2009 roku (w przypadku wyroków sądów państw spoza UE) lub przed 1 maja 2004 r. (w przypadku wyroków sądów państw UE), dotyczącego obywatela polskiego, gdy jedna ze stron zamieszkuje w Polsce, podlega kompetencji sądu okręgowego właściwego dla jej miejsca zamieszkania w Polsce. Uznanie wyroku sądu zagranicznego dotyczącego obywatela polskiego w przypadku, gdy obie strony zamieszkują za granicą, podlega kompetencji Sądu Okręgowego w Warszawie, VI Wydział Cywilny Rodzinny Odwoławczy (Warszawa, ul. Płocka).
Wniosek o uznanie wyroku sądu zagranicznego (w 4 egzemplarzach) powinien zawierać:
- imię, nazwisko i adres wnioskodawcy,
- imię, nazwisko i adres pełnomocnika do doręczeń w Polsce (o ile będzie ustanowiony),
- imię, nazwisko i adres uczestnika postępowania (była żona, były mąż),
- datę i miejsce zawarcia związku małżeńskiego (jeśli związek małżeński zawarty był za granicą może być wymagana transkrypcja aktu małżeństwa),
- obywatelstwo, jakie posiadali małżonkowie w dniu wniesienia pozwu o rozwód oraz jakie posiadają obecnie,
- uzasadnienie interesu prawnego żądania uznania wyroku (do czego potrzebne jest wnioskodawcy uznanie wyroku).
- wyjaśnienie, czy w Polsce toczyła się sprawa o rozwód.
Do wniosku należy dołączyć:
- wyrok rozwodowy w oryginale wraz z zaświadczeniem właściwego sądu, że wyrok jest prawomocny, a gdy wyrok jest zaoczny – zaświadczeniem, że wezwanie zostało doręczone nieobecnej stronie – oraz trzy fotokopie tego wyroku wraz z jego legalizacją,
- tłumaczenie wyroku rozwodowego na język polski, sporządzone przez tłumacza przysięgłego zarejestrowanego na liście tłumaczy przysięgłych w Polsce i trzy fotokopie tego tłumaczenia,
- odpis aktu małżeństwa z urzędu stanu cywilnego w Polsce – gdy małżeństwo było zawarte w Polsce lub zarejestrowane w polskich księgach stanu cywilnego.
Wszystkie dokumenty należy złożyć osobiście albo przez pełnomocnika w biurze podawczym właściwego terytorialnie sądu okręgowego w Polsce lub po uzgodnieniu z sądem przesłać listem poleconym na jego adres.
Składając wniosek o uznanie wyroku sądu zagranicznego należy wnieść opłatę sądową za przyjęcie wniosku do rozpatrzenia (300 zł). Jeżeli miejsce pobytu byłego małżonka nie jest znane lub nie włada on językiem polskim (a nie ustanowił pełnomocnika do doręczeń w Polsce), koszty mogą wzrosnąć w związku z koniecznością ustanowienia kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu uczestnika postępowania lub w związku z koniecznością dokonywania tłumaczeń dokumentów sądowych. Decyzje w sprawie terminu posiedzenia sądu, wysokości opłat sądowych, złożenia ewentualnych dodatkowych dokumentów lub wyjaśnień należą do kompetencji właściwego terytorialnie sądu okręgowego w Polsce.
Po spełnieniu powyższych wymagań, możliwa jest zmiana nazwiska. Wniosek można złożyć we właściwym terytorialnie urzędzie konsularnym RP. Dokumenty należy złożyć osobiście. Oświadczenie można złożyć w nieprzekraczalnym terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwodzie. Po upływie tego terminu, pozostaje administracyjna zmiana nazwiska.
Administracyjna zmiana nazwiska:
- ważny polski paszport lub dowód osobisty (bądź dokument potwierdzający polskie obywatelstwo i dokument potwierdzający tożsamość),
2. wniosek (dostępny w urzędzie konsularnym),
3. wyrok rozwodowy,
4. dokument stwierdzający zmianę nazwiska lub imienia (jeśli dotyczy),
5. inne dokumenty uzasadniające zmianę imienia lub nazwiska,
6. oświadczenie, że w tej samej sprawie nie był składany uprzednio wniosek do innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub nie otrzymano już decyzji odmownej.
Zmiana nazwiska powoduje konieczność naniesienia zmiany do aktu urodzenia i aktu małżeństwa. Podczas składania wniosku należy wskazać, gdzie zostały one sporządzone (należy wskazać kierownika urzędu stanu cywilnego, który je sporządził). Kierownik urzędu stanu cywilnego sam przekaże informacje do innych kierowników urzędów stanu cywilnego, aby dokonali stosownych zmian w aktach stanu cywilnego osób, których zmiana imienia lub nazwiska dotyczy.
Wniosek można złożyć we właściwym terytorialnie urzędzie konsularnym RP.
Obywatel polski może wystąpić o zmianę swojego imienia lub nazwiska na pisemny wniosek złożony wybranemu kierownikowi urzędu stanu cywilnego.
Wskazać należy, iż niedopełnienie formalności w zakresie uznania zagranicznego wyroku rozwodowego w Polsce, skutkuje brakiem możliwości zawarcia w Polsce kolejnego związku małżeńskiego. Celem dopełnienia wszelkich niezbędnych warunków, warto skorzystać z fachowej pomocy profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego.